Δρ Νικολαος Κωνσταντινιδης MD, MSc, PhD

Διαγνωστικός δεξιός καθετηριασμός

Δεξιός καρδιακός καθετηριασμός 

Ο δεξιός καθετηριασμός της καρδιάς είναι μια επεμβατική πράξη που γίνεται με τοπική αναισθησία και σκοπό έχει τη μέτρηση των πιέσεων και την οξυμετρία (μέτρηση κορεσμού οξυγόνου με αέρια αίματος) στις δεξιές κοιλότητες της καρδιάς και την πνευμονική κυκλοφορία. Με τον τρόπο αυτό γίνεται εφικτός ο υπολογισμός ειδικών παραμέτρων της καρδιακής λειτουργίας, όπως η καρδιακή παροχή,  οι συστηματικές και πνευμονικές αγγειακές αντιστάσεις, ο όγκος παλμού και η κατανάλωση οξυγόνου.

Πώς γίνεται ο δεξιός καρδιακός καθετηριασμός;

Η αγγειακή προσπέλαση γίνεται συνήθως μέσω της βασιλικής φλέβας του άνω άκρου μετά από τοπική αναισθησία. Ενναλακτικά η εξέταση μπορεί να γίνει μέσω της υποκλειδίου, της σφαγίτιδας ή της μηριαίας φλέβας.  Ένας ειδικός καθετήρας (καθετήρας Swan-Ganz)  προωθείται ακτινοσκοπικά στις δεξιές κοιλότητες της καρδιάς και την πνευμονική αρτηρία και επιτρέπει διαδοχικές μετρήσεις πιέσεων (άνω/κάτω κοίλη φλέβα, δεξιός κόλπος, δεξιά κοιλία, πνευμονική αρτηρία, πίεση ενσφήνωσης πνευμονικών τριχοειδών) και διαδοχικές λήψεις αερίων αίματος στις καρδιακές κοιλότητες και τα μεγάλα αγγεία που προσπελαύνει. Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης η αιμόσταση στο αγγείο που καθετηριάστηκε γίνεται με πίεση τοπικά και ο/η ασθενής δύναται να εξέλθει της κλινικής την ίδια ημέρα.

Σε ποιες περιπτώσεις συνιστάται ο δεξιός καρδιακός καθετηριασμός;

Ο δεξιός καρδιακός καθετηριασμός εφαρμόζεται συστηματικά στα πλαίσια διαγνωστικής διερεύνησης παθήσεων, όπως οι συγγενείς καρδιοπάθειες και η πνευμονική υπέρταση. Σε ασθενείς με απορρύθμιση καρδιακής ανεπάρκειας είναι πολλές φορές απαραίτητος ο δεξιός καθετηριασμός για λόγους διαγνωστικούς και θεραπευτικούς. Ανάλογη ανάγκη εγείρεται σε  διασωληνωμένους ασθενείς με καταπληξία και συσκευές υποβοήθησης της καρδιακής λειτουργίας τους (IABP, ECMO, Impella). Τέλος, η εξέταση είναι απαραίτητη στα πλαίσια προμεταμοσχευτικού ελέγχου καρδιάς.

Η εξέλιξη του υπερηχογραφήματος καρδιάς τις τελευταίες δεκαετίες επιτρέπει την εκτίμηση της καρδιακής λειτουργίας και τη διαγνωστική διερεύνηση των καρδιακών παθήσεων στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών αναίμακτα, περιορίζοντας σταδιακά τις ενδείξεις του δεξιού καρδιακού καθετηριασμού. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, υπάρχουν ασθενείς όπου η εξέταση παραμένει πολύτιμο διαγνωστικό εργαλείο και οι πληροφορίες που παρέχει είναι πολύ σημαντικές για τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.

Ποιες είναι οι επιπλοκές του δεξιού καθετηριασμού;

Ο δεξιός καρδιακός καθετηριασμός, ως επεμβατική πράξη, συνδέεται με πολύ μικρό αριθμό επιπλοκών (<1% επίπτωση) και θεωρείται από τις πιο ασφαλείς πράξεις στην επεμβατική καρδιολογία. Ενδεικτικά, αναφέρεται η πρόκληση αρρυθμιών, ο τραυματισμός των δεξιών κοιλοτήτων, αιμορραγία και λοίμωξη στο σημείο της παρακέντησης.