Δρ Νικολαος Κωνσταντινιδης MD, MSc, PhD

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων (μπαλονάκι)

Αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων («μπαλονάκι»)

Η αγγειοπλαστική («μπαλονάκι») είναι μια επεμβατική πράξη, που σκοπό έχει την διάνοιξη στενώσεων ή αποφράξεων των στεφανιαίων αγγείων και την αποκατάσταση της ροής του αίματος σε αυτά. Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική μέθοδο αντιμετώπισης της αθηρωμάτωσης των στεφανιαίων αγγείων.

Τί είναι η αθηρoσκλήρωση των στεφανιαίων αγγείων και ποιος είναι ο σκοπός της αγγειοπλαστικής («μπαλονάκι»);

H αθηροσκλήρωση είναι προοδευτική διαδικασία και χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση λιπιδίων και ινωδών στοιχείων στο τοίχωμα των στεφανιαίων αρτηριών. Στην εξέλιξη της νόσου, η αθηρωματική πλάκα που σχηματίζεται δύναται να προκαλέσει στένωση του αυλού του αγγείου και ελάττωση της ροής του αίματος σε αυτό. Ως συνέπεια, η παροχή οξυγόνου στο μυοκάρδιο είναι ανεπαρκής.
Κλινικά, η αθηροσκλήρωση των στεφανιαίων αγγείων δύναται να εκδηλωθεί είτε ως σταθερή στεφανιαία νόσος με κύριο σύμπτωμα τη στηθάγχη μόχθου, είτε ως ασταθής στεφανιαία νόσος (έμφραγμα του μυοκαρδίου/ασταθής στηθάγχη), που είναι επείγουσα κατάσταση και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Η αγγειοπλαστική («μπαλονάκι») είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που οδηγεί στη διάνοιξη των στενώσεων των στεφανιαίων αγγείων και την αποκατάσταση της άρδευσης του μυοκαρδίου, χωρίς την ανάγκη ανοικτού χειρουργείου καρδιάς (όπως είναι το bypass).

Πώς διενεργείται η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων («μπαλονάκι»);

Η αγγειοπλαστική είναι επεμβατική πράξη που πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία, σε ειδική ακτινολογική αίθουσα, σε αποστειρωμένο περιβάλλον. H στεφανιογραφία (διαγνωστική εξέταση) προηγείται της αγγειοπλαστικής, στον ίδιο ή σε πρότερο χρόνο, και θέτει την ένδειξη για τη διενέργεια της επέμβασης. Μετά από τοπική αναισθησία, γίνεται παρακέντηση της κερκιδική αρτηρίας του χεριού (>95% των περιπτώσεων) ή της μηριαίας αρτηρίας στη βουβωνική χώρα. Κατόπιν τοποθετείται στο αγγείο ειδικός καθετήρας («θηκάρι»), που εξασφαλίζει την πρόσβαση στο αγγείο και την προώθηση των καθετήρων στα στεφανιαία αγγεία του ασθενούς.
Μετά τη λήψη των αγγειογραφικών εικόνων και εφόσον τεθεί η ένδειξη για τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής, ένας ειδικός καθετήρας («οδηγός καθετήρας») προωθείται στο στόμιο του στεφανιαίου αγγείου όπου θα γίνει η παρέμβαση. Διαμέσου του καθετήρα αυτού, ένα ειδικό σύρμα («σύρμα αγγειοπλαστικής») προωθείται στον αυλό του αγγείου, περιφερικά της στένωσης που πρόκειται να αντιμετωπιστεί. Το σύρμα αυτό χρησιμοποιείται για την προώθηση ειδικών μπαλονιών στο σημείο της στένωσης του αυλού του αγγείου, και την διαστολή αυτής με σκοπό τη διάνοιξη του αγγείου. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ακολουθεί η εμφύτευση stent («στεφανιαία ενδοπρόθεση») στο σημείο της στένωσης του αυλού του αγγείου, που διασφαλίζει τη βατότητα αυτού με τρόπο μηχανικό (εκτοπίζοντας το αθηρωματικό φορτίο στο τοίχωμα του αγγείου) και φαρμακευτικό (με βραδεία αποδέσμευση φαρμάκων όπως το everolimus και το sirolimus, που αποτρέπουν την επαναστένωση του αγγείου). Πολλές φορές είναι αναγκαία η εμφύτευση περισσότερων του ενός stents σε ένα ή περισσότερα αγγεία για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου του/της ασθενούς.

Ποια είναι η διαδικασία μετά τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής («μπαλονάκι»)

Μετά τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής ο/η ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για τουλάχιστον μία ημέρα για παρακολούθηση. Είναι σε θέση να πάρει εξιτήριο το επόμενο πρωινό, εκτός από τις περιπτώσεις που η κλινική ένδειξη για τη διενέργεια της αγγειοπλαστικής είναι το οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, ασταθής στηθάγχη), οπότε και η νοσηλεία του/της ασθενούς είναι μεγαλύτερη.
Ο/η ασθενής που υποβάλλεται σε αγγειοπλαστική χρήζει φαρμακευτικής αγωγής με συνδυασμό από αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα (όπως Aspirin, Clopidogrel, Ticagrelor, Prasugrel) για χρονικό διάστημα ανάλογο με την κλινική ένδειξη που τον/την οδήγησε στην επέμβαση. Η υπολιπιδαιμική και η λοιπή φαρμακευτική αγωγή του/της ασθενούς εξατομικεύονται ανάλογα με τις συνυπάρχουσες παθήσεις του/της.
Μετά την πάροδο λίγων ημερών από την αγγειοπλαστική ο/η ασθενής δύναται να ανακτήσει σταδιακά τη φυσική του δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της ήπιας άσκησης. Η πλήρης επάνοδος στην εργασία και την προ της αγγειοπλαστικής φυσική δραστηριότητα εξατομικεύεται, και εξαρτάται από την κλινική ένδειξη της αγγειοπλαστικής και τις συνοσηρότητες του ασθενούς.

Τι κίνδυνοι σχετίζονται με την επέμβαση της αγγειοπλαστικής («μπαλονάκι»);

Χάρη στη συνεχή ιατρική εκπαίδευση και τη διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας οι επιπλοκές που σχετίζονται με την αγγειοπλαστική έχουν μειωθεί δραστικά τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, η αγγειοπλαστική παραμένει μια επεμβατική πράξη και ένας μικρός αριθμός επιπλοκών σπάνια επισυμβαίνει.

Το ιωδιούχο σκιαγραφικό μέσο, όπως και το τοπικό αναισθητικό που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι δυνατόν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε ορισμένους ασθενείς. Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει γνωστό ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων, προηγείται φαρμακευτική αγωγή απευαισθητοποίησης πριν από κάθε προγραμματισμένη αγγειοπλαστική και η επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί κανονικά.

Η πιο συχνή επιπλοκή αφορά το σημείο της αγγειακής προσπέλασης, όπου μπορεί να δημιουργηθεί ένα μικρό αιμάτωμα τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση, χωρίς κλινική σημασία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η χρήση της κερκιδικής αρτηρίας σε ποσοστό >95% των ασθενών την τελευταία δεκαετία («αγγειοπλαστική από το χέρι») έχει μειώσει δραματικά τις σοβαρές επιπλοκές που σχετίζονται με την αγγειακή προσπέλαση, συγκριτικά με την αγγειοπλαστική από τη μηριαία αρτηρία («αγγειοπλαστική από το πόδι»). Πολύ σπάνια αναφέρονται επιπλοκές όπου ένα αγγείο μπορεί να αποφραχθεί (απόφραξη της κερκιδικής αρτηρίας) μετά την επέμβαση ή να τραυματιστεί (διαχωρισμός του αγγείου) κατά τη διάρκεια της επέμβασης και να απαιτηθεί επιπλέον θεραπεία για την αποκατάστασή του.

Κατά τη διάρκεια της αγγειοπλαστικής ο/η ασθενής μπορεί να αισθανθεί θωρακικό άλγος ή αίσθημα παλμών εξαιτίας διαταραχών του ρυθμού που είναι δυνατόν να επισυμβούν. Εξαιρετικά σπάνιες (<1 περιστατικό σε 1000 ασθενείς) είναι οι σοβαρές επιπλοκές μιας αγγειοπλαστικής, όπως ο διαχωρισμός ή η διάτρηση ενός στεφανιαίου αγγείου, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και ο θάνατος. Η διαρκής εξέλιξη τεχνικών και υλικών αγγειοπλαστικής, και κυρίως η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση έχει οδηγήσει στη συντριπτική ελάττωση των παραπάνω σοβαρών επιπλοκών στην εποχή μας.

Ειδικές τεχνικές και εξειδικευμένες θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια της αγγειοπλαστικής

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η αγγειοπλαστική περιλαμβάνει την εμφύτευση stent (μόνιμη ενδοπρόθεση) για την αντιμετώπιση μίας στένωσης στο στεφανιαίο δίκτυο.

Εναλλακτικά, αντί για τη μόνιμη εμφύτευση stent, υπάρχουν παθήσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χρήση ειδικών μπαλονιών αγγειοπλαστικής (Drug Coated Balloons, Φαρμακοεκλύοντα Μπαλόνια Αγγειοπλαστικής). Τέτοιες παθήσεις είναι η επαναστένωση ενός παλιού stent ή η αντιμετώπιση στενώσεων σε μικρής διαμέτρου κλάδους των στεφανιαίων αρτηριών. Πρόκειται για πεδίο εκτεταμένης έρευνας διεθνώς και τα επόμενα χρόνια θα έχουμε περισσότερα δεδομένα για τη χρήση των DCBs.

Η θρομβοαναρρόφηση είναι μία τεχνική που εφαρμόζεται στα πλαίσια οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου και σκοπό έχει την απόσυρση του θρόμβου από τον αυλό της αρτηρίας με τη χρήση ειδικού καθετήρα.

Σε περίπτωση εκτεταμένης επασβέστωσης σε μια αθηρωματική πλάκα είναι πολλές φορές αναγκαία η τροποποίηση αυτής με τη χρήση εξειδικευμένων υλικών και τεχνικών, με σκοπό τη βέλτιστη εμφύτευση του stent στη συνέχεια. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περιστροφική αθηρεκτομή (rotablation), την orbital αθηρεκτομή, τη λιθοτριψία με μπαλόνι Shockwave, τη χρήση Cutting Balloons (ειδικά μπαλόνια με λεπίδες αθηροτόμους) ή Scoring Balloons και τη χρήση OPN Balloons (Super High Pressure Balloons).

Χρησιμες Πληροφοριες

MENOY

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

© 2024 Dr Konstantinidis - Developed by Cactus